Większość kierowców zna ten moment – coś nagle zapala się na desce rozdzielczej. Wówczas przez chwilę zastanawiamy się „Czy mogę jechać dalej, czy lepiej od razu zjechać do serwisu?”.
Kontrolki w samochodzie pełnią nie tylko funkcję informacyjną, ale przede wszystkim ostrzegawczą. To właśnie one jako pierwsze sygnalizują nieprawidłowości w działaniu pojazdu, zanim jeszcze zauważymy objawy podczas jazdy.
Niektóre kontrolki dotyczą prostych komunikatów – np. przypomnienia o zapięciu pasów. Inne mogą zwiastować usterki, które – jeśli zostaną zlekceważone – doprowadzą do kosztownej naprawy, unieruchomienia auta lub nawet braku możliwości przejścia badania technicznego. Umiejętność rozpoznania i właściwej interpretacji komunikatów z deski rozdzielczej to podstawa świadomego i bezpiecznego użytkowania pojazdu.
Warto więc przyjrzeć się, co właściwie oznaczają poszczególne kolory i symbole, i kiedy można spokojnie kontynuować jazdę, a kiedy należy bezwzględnie reagować.
Rodzaje kontrolek według koloru
Kontrolki wyświetlane na desce rozdzielczej możemy podzielić na trzy główne grupy, zależnie od ich funkcji i poziomu istotności komunikatu. Każda z grup ma przypisany charakterystyczny kolor:
Niebieskie lub zielone kontrolki – pełnią funkcję informacyjną. Informują o działaniu poszczególnych systemów pojazdu i zazwyczaj nie wymagają żadnej reakcji ze strony kierowcy. Przykłady:
- Kontrolki świateł – sygnalizują aktywność świateł mijania, pozycyjnych, przeciwmgielnych (zielone kontrolki) lub drogowych (niebieskie kontrolki).
- Kontrolki kierunkowskazów – migająca zielona strzałka wskazuje na włączony kierunkowskaz; dwie jednocześnie to światła awaryjne.
- Funkcje dodatkowe – np. aktywny tempomat, system wspomagania ruszania pod górę, asystent parkowania czy działanie poduszek powietrznych (jeśli wszystko działa prawidłowo, mogą zapalić się np. przy aktywacji funkcji lub podczas testu systemu po uruchomieniu zapłonu).
W praktyce: zielone i niebieskie kontrolki to znaki, że systemy działają zgodnie z oczekiwaniami – nie trzeba się nimi przejmować, ale warto wiedzieć, co oznaczają.
Pomarańczowe lub żółte kontrolki – mają charakter ostrzegawczy. Sygnalizują potencjalne problemy, ograniczenia w działaniu systemów lub konieczność serwisowania pojazdu w niedługim czasie.
- To mogą być komunikaty o niskim poziomie płynu chłodniczego, oleju, rezerwie paliwa, spadku ciśnienia w oponach, awarii czujników czy aktywacji systemów awaryjnych.
- Często to także kontrolki układu zasilania, świec żarowych (np. w dieslach) czy systemów emisji spalin.
Czerwone kontrolki – to sygnał alarmowy. Oznaczają poważną usterkę lub stan, który może zagrażać bezpieczeństwu lub spowodować dalsze uszkodzenia pojazdu.
- Ich zapalenie się oznacza zazwyczaj konieczność natychmiastowej reakcji – zatrzymania pojazdu i wezwania pomocy lub natychmiastowej wizyty w serwisie.
- Przykłady: kontrolka temperatury cieczy chłodzącej, poziomu oleju silnikowego, układu hamulcowego, akumulatora czy wspomagania kierownicy.
Warto pamiętać: nie każda kontrolka oznacza awarię, ale żadnej nie powinno się ignorować. Zrozumienie podstawowych kolorów i ikon pozwala kierowcy właściwie zareagować i uniknąć poważniejszych problemów.
Przykłady kontrolek ostrzegawczych (żółtych/pomarańczowych):
- Awaria poduszki powietrznej – stałe światło oznacza ryzyko braku ochrony podczas kolizji.
- Awaria świateł – mogą być uszkodzone żarówki lub bezpieczniki.
- Rezerwa paliwa – czas zatankować.
- Niskie ciśnienie w oponach – zatrzymaj się, sprawdź opony i uzupełnij ciśnienie, aby uniknąć poważniejszych uszkodzeń.
- Symbol “oblodzonej nawierzchni” temp. poniżej 0*C – zalecane zachowanie szczególnej ostrożności.
- Ikona klucza – wymaga wizyty w serwisie (przegląd, wymiana oleju).
Kontrolka ESP – układ antypoślizgowy nieaktywny - Świeca żarowa, czyli tak zwana “spiralka” – sygnalizuje problem z układem paliwowym lub elektroniką silnika – wymagana wizyta w serwisie.
- Check engine – może wskazywać chwilowy błąd lub poważną usterkę: auto może przejść w tryb ochronny, ograniczając prędkość i obroty. Nawet jeśli kontrolka zgaśnie po krótkim postoju, warto sprawdzić auto w warsztacie.
Kontrolka check engine – co oznacza i jak na nią reagować?
Charakterystyczna ikonka w kształcie silnika, popularnie nazywana check engine, sygnalizuje awarię systemu elektronicznego sterowania silnikiem. Najczęściej ma kolor pomarańczowy lub żółty i pojawia się na desce rozdzielczej, gdy komputer pokładowy wykryje nieprawidłowości w pracy jednostki napędowej lub jej osprzętu.
Co zrobić, gdy zapali się kontrolka check engine?
Przede wszystkim: nie panikuj, ale też nie ignoruj sygnału.
W wielu przypadkach pojazd przechodzi w tzw. tryb awaryjny, ograniczający prędkość i obroty silnika, by zapobiec dalszym uszkodzeniom. Kontynuowanie jazdy w takim stanie może prowadzić do pogłębienia usterki – dlatego najlepiej jak najszybciej udać się do serwisu, gdzie zostanie wykonana diagnostyka komputerowa.
Jeśli silnik zachowuje się normalnie, warto zjechać w bezpieczne miejsce, wyłączyć silnik na kilka minut i uruchomić go ponownie. Gdy kontrolka zgaśnie – możliwe, że przyczyną był chwilowy błąd czujnika. Niemniej i tak należy umówić wizytę w serwisie, aby sprawdzić, co dokładnie wywołało sygnał.
Kontrolka check engine pojawia się w momencie, gdy któryś z czujników wykryje błąd – zarówno tymczasowy, jak i będący początkiem poważniejszej awarii jednostki napędowej.
Check engine w silnikach wysokoprężnych
W nowoczesnych silnikach diesla sprawa może być bardziej złożona. Jazda z aktywną kontrolką check engine może dezaktywować niektóre systemy oczyszczania spalin – między innymi procedurę wypalania filtra cząstek stałych (DPF). Brak wypalania prowadzi do szybkiego zapychania się filtra, co w efekcie może skutkować kosztowną wizytą serwisową lub koniecznością wymiany DPF.
Dlatego każdorazowe pojawienie się tej kontrolki powinno być dla kierowcy sygnałem do działania – im szybciej zareagujesz, tym większa szansa, że unikniesz poważnych i kosztownych napraw.
Czerwone kontrolki – nie zawsze awaria, ale zawsze sygnał, że coś wymaga Twojej uwagi
Czerwone kontrolki na desce rozdzielczej to sygnał ostrzegawczy, który w wielu przypadkach oznacza poważną awarię jednego z kluczowych układów pojazdu. Najczęściej to właśnie ich zapalenie się wymaga natychmiastowego zatrzymania auta i wezwania pomocy drogowej.
Warto jednak pamiętać, że nie każda czerwona kontrolka musi oznaczać poważny problem. Zdarzają się również sytuacje bardziej prozaiczne – np. informacja o niezapiętych pasach bezpieczeństwa, niedomkniętych drzwiach czy klapie bagażnika. W takich przypadkach wystarczy zatrzymać się i usunąć przyczynę komunikatu.
Poniżej kilka przykładów najczęściej występujących czerwonych kontrolek i ich znaczenia:
Kontrolka ABS
Sygnalizuje awarię systemu ABS – układu zapobiegającego blokowaniu kół podczas gwałtownego hamowania. Zalecana jest wizyta w serwisie.
Temperatura cieczy chłodzącej
Oznacza ryzyko przegrzania silnika. W takiej sytuacji należy natychmiast zatrzymać pojazd i nie kontynuować jazdy.
Uwaga: Nie należy odkręcać korka i dolewać płynu chłodniczego do gorącego silnika – może to prowadzić do niebezpiecznych oparzeń. Zaleca się odczekać co najmniej 30–40 minut, aż silnik ostygnie.
Jeśli poziom płynu chłodzącego jest prawidłowy, a silnik nadal się przegrzewa – najlepiej nie podejmować dalszej jazdy i skonsultować się z serwisem, unikniemy w ten sposób wysokich kosztów naprawy, które zapewne zakończą się wymianą całej jednostki.
Kontrolka wspomagania kierownicy
Wskazuje na awarię systemu wspomagania. Pojazdem można kontynuować jazdę, ale kierowanie będzie znacznie trudniejsze, zwłaszcza przy niskich prędkościach lub manewrowaniu.
Kontrolka oleju silnikowego
Sygnał informujący o niskim poziomie oleju lub jego braku. To jeden z najważniejszych komunikatów – brak reakcji może prowadzić do zatarcia jednostki napędowej. W takiej sytuacji należy natychmiast sprawdzić poziom oleju i uzupełnić go, a jeśli problem się powtarza – udać się do serwisu.
Kontrolka układu hamulcowego
Może oznaczać zużycie klocków hamulcowych lub problem z jednym z czujników.
Kontrolka płynu hamulcowego
Również oznacza niski poziom płynu lub awarię jego czujnika. W obydwu przypadkach wskazana jest niezwłoczna weryfikacja w serwisie.
Kontrolka akumulatora
Wbrew nazwie nie zawsze oznacza problem z samym akumulatorem. Często informuje o braku ładowania w pojeździe, za co odpowiedzialny jest alternator. Zlekceważenie tej kontrolki może doprowadzić do rozładowania akumulatora w trakcie jazdy, co kończy się unieruchomieniem auta.
Kontrolka z trójkątem i wykrzyknikiem
To tzw. kontrolka ogólna/uzupełniająca. Często wyświetla się w nowszych modelach samochodu i zazwyczaj towarzyszy jej komunikat. Może pełnić funkcję ostrzegawczą o awarii systemu, ale nie zawsze. Aby dowiedzieć się, co oznacza ikonka w konkretnym aucie, należy wejść w menu komputera pokładowego.
Dlaczego warto reagować od razu?
Kontrolki w samochodzie pomagają wykryć i usunąć problem, zanim stanie się poważny, kosztowny lub niebezpieczny. Nie należy ich lekceważyć, nawet jeśli dana kontrolka nie oznacza natychmiastowej awarii, zawsze warto umówić się na wizytę w serwisie.
Lucjan Król – PSF
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o objawach zwiastujących usterkę pojazdu, zobacz nasz artykuł: Objawy zwiastujące awarię samochodu.
